Onderwijsonderzoek
Een onorthodoxe introductie
Er bestaat veel literatuur over de methoden en technieken van onderwijsonderzoek. Maar deze ‘orthodoxe’ inleidingen hebben vaak weinig aandacht voor meer fundamentele vragen. In dit boek staan deze vragen juist wel centraal. Wat is onderwijs eigenlijk? Wat wordt ermee beoogd en welke rol kan onderzoek spelen in het realiseren van goed onderwijs? Daarmee biedt dit boek zicht op de bredere sociale en politieke context van onderwijsonderzoek.
Gert Biesta bespreekt in Onderwijsonderzoek een aantal kernkwesties waarmee iedere onderwijsonderzoeker en docent te maken heeft, zoals:
- Welke rol speelt theorie in onderwijsonderzoek?
- Wat is eigenlijk een onderwijspraktijk?
- Wat betekent het om onderwijs te verbeteren?
- Hoe draagt onderzoek bij aan de verbetering van het onderwijs?
- Wat leert de geschiedenis van onderwijsonderzoek en de onderwijskunde ons?
- Wat is de relatie tussen onderzoek, professionaliteit en democratie?
- Welke sociale en politieke dimensies zitten er aan het publiceren van onderzoek?
Elk hoofdstuk bevat aantal vragen voor verdere discussie. Dit boek helpt onderzoekers en docenten om bij (her)ontwerp van hun onderwijs het blikveld te verbreden.
Gert Biesta is als hoogleraar voor ‘Public Education’ werkzaam bij het Centre for Public Education and Pedagogy van de Maynooth University in Ierland en als hoogleraar voor ‘Educational Theory and Pedagogy’ werkzaam bij de Moray House School of Education and Sport van de universiteit van Edinburgh in Schotland. Hij schrijft over de theorie en het beleid van opvoeding en onderwijs, en de theorie en filosofie van onderwijsonderzoek. Zijn werk verscheen tot nu toe in twintig verschillende talen.
Voorwoord bij de Nederlandse vertaling 5
Proloog: de orthodoxieën van het onderwijsonderzoek 9
1 Over theorieën, modes en het belang van pragmatisme 15
1.1 Inleiding: verdwaald in andermans theorieën 15
1.2 Over modes en bekentenissen 16
1.3 Wat is theorie? 18
1.4 Theorieën over onderwijskundig en sociaalwetenschappelijk onderzoek 20
1.5 Drie opties of een integratieve benadering? 23
1.6 De lastigste vraag: waarom zouden we überhaupt onderzoek doen? 24
1.7 Conclusie: pragmatisch zijn zonder pragmatist te worden 28
2 Onderwijs verbeteren? 29
2.1 Inleiding: onderwijs verbeteren door middel van onderzoek 29
2.2 De tien TLRP-principes voor effectief onderwijs 31
2.3 Onderwijsverbetering: effectiviteit of verandering in de richting van iets beters?
2.4 Onderwijs laten werken: causaliteit of complexiteit? 40
2.5 De praktische rollen van het onderzoek 45
2.6 Conclusies 46
3 Waarom ‘wat werkt’ niet genoeg is 49
3.1 Inleiding: moet onderwijs een evidence-based professie worden? 49
3.2 Bewijs over ‘wat werkt’? 52
3.3 Epistemologie: representatie of transactie? 53
3.4 Ontologie: causaliteit of complexiteit? 56
3.5 Praktijk: toepassen of invoegen? 58
3.6 Conclusie: van evidence-based naar value-based onderwijs 60
4 Onderwijs als praktijk 65
4.1 Inleiding: een pleidooi voor een praktische insteek 65
4.2 Het verleden: de deliberatieve traditie 68
4.3 Het heden: wat is er anders? 72
4.4 De toekomst: wat staat ons te doen? 75
4.5 Conclusie 77
5 Configuraties van onderwijsonderzoek 79
5.1 Inleiding 79
5.2 De Anglo-Amerikaanse configuratie 81
5.3 De status van educational theory 85
5.4 De continentale configuratie 88
5.5 De pedagogiek als academische discipline 90
5.6 Discussie 93
6 Professionaliteit, democratie en de onderwijspraktijk 97
6.1 Inleiding: onderwijs, kwaliteit en de cultuur van het meten 97
6.2 De democratisering van klassieke professionaliteit 101
6.3 Drie postdemocratische verstoringen 102
6.4 Kan de ruimte voor democratische professionaliteit herwonnen worden? 108
6.5 Een conceptie van de professional en van professionaliteit 109
6.6 Een conceptie van democratie 110
6.7 Conclusies 111
7 Kennis nader beschouwd 113
7.1 Inleiding: epistemologie en het geest-wereldschema 113
7.2 De transactionele kentheorie 115
7.3 Ervaring, werkelijkheid en kennis 118
7.4 Consequenties van Deweys pragmatisme 121
7.5 Conclusie: voorbij objectivisme en relativisme 123
8 De politieke economie van wetenschappelijk publiceren 127
8.1 Inleiding: het tovenaarsleerlingsyndroom 128
8.2 Is er een uitweg? 130
8.3 Draait het in de kennisindustrie inderdaad om kennis? 131
8.4 Een rationaliteitscrisis 135
8.5 Conclusies 139
Epiloog: te veel onderzoek? 141
Literatuur 144
Over de auteur 152
Interview in Levende Talen Magazine (LTM): Docenten zijn de eigenlijke curriculummakers | In gesprek met Orhan Ağırdağ en Gert Biesta, 2022 ed. 3 | Lees hier >
Recensie in Didactief: Gert Biesta over onderwijsonderzoek | Door Christian Bokhove, 21-06-2022 | Lees hier >
Reviews 'Onderwijsonderzoek'
Dat het hier gaat om causale veronderstellingen kunnen we al aflezen aan de taal die wordt gebruikt – waar het bijvoorbeeld gaat om ‘inputs’ en ‘opbrengsten’ en de vraag naar ‘wat werkt’. (..) Een van de problemen met de causale visie op onderwijs is dat daarin eigenlijk geen ruimte is voor de agency (..): het feit dat docenten en studenten, leraren en leerlingen kunnen nadenken, op basis daarvan tot een oordeel kunnen komen, en op basis van zulke oordelen kunnen handelen.- Gert Biesta in Onderwijsonderzoek (p. 41).
Docentprofessionalisering
Deze uitgave is bedoeld ter bevordering van de eigen professionalisering als docent. Voor deze titel is het niet mogelijk om een gratis beoordelings-exemplaar aan te vragen.
Mocht je deze uitgave willen voorschrijven in je onderwijs, dien dan een aanvraag in per mail o.v.v. instelling, opleiding, vak, verwacht aantal studenten en startdatum.