Verdiepende webinarreeks Handschriftonderwijs
Uit heel Nederland komen er signalen binnen bij SchrijvenNL dat steeds meer leerlingen moeite hebben met de schriftelijke verwerking van de leerstof dan voor Corona. Leerkrachten geven aan dat het aantal kinderen met schrijfmoeilijkheden is toegenomen: ze schrijven niet of nauwelijks leesbaar, hun schrijftempo is te laag, en ze klagen over pijn in de hand.
Door de vele digitale lesuren tijdens de lockdownperiodes hebben kinderen minder directe instructie gekregen en hebben ze minder kunnen werken aan het automatiseren van een vlot en vloeiend handschrift. Voor een goede schriftelijke verwerking bij taal en rekenen is een leesbaar en vlot handschrift echter onontbeerlijk. In de huidige focus op achterstanden in taal- en rekenen is een goede schriftelijke verwerking een witte vlek.
Hoe is het gesteld met het handschrift van jouw leerlingen?
Het Nationaal Programma Onderwijs biedt een unieke gelegenheid om schriftelijke verwerking én verbetering van handschrift samen aan te pakken. Onderzoek laat zien dat de combinatie van oefenen én verbeteren tijdens de leervakken veruit het meest effectief is. Wil jij ook aan de slag met handschriftonderwijs in jouw klas of op jouw school? Volg dan de verdiepende reeks webinars waarin handschriftthema's voor een specifieke groep worden behandeld!
Na het grote succes in 2021 en 2022 organiseren we opnieuw de reeks webinars over handschriftonderwijs, waarin schrijfthema's voor een specifieke groep worden behandeld.
Webinar handschriftonderwijs in groep 1 en 2: dinsdag 26 september
Het vaardig worden in de papier- en pentaken in de kleuterperiode is een belangrijke voorbereiding op het leren schrijven in groep 3. Het tekenen, kleuren en het ‘schrijven’ van de eigen naam zijn vaardigheden die in groep 2 veel gestimuleerd en geoefend worden. In dit webinar geven we een toelichting op het stimuleren van een juiste pengreep. We laten zien hoe je na het afnemen van de QuickScan-Startklaar voor het schrijven met de risicokinderen aan de slag kunt gaan met extra instructie en oefening zodat ook zij een goede start kunnen maken met het leren schrijven in groep 3. Verder gaan we in op het belang van tekenen, kleuren en het stimuleren van het ‘schrijven’ van letters en cijfers. Dit webinar wordt gegeven door Margo van Hartingsveldt en Simone Huitema, leden van SchrijvenNL. Op dinsdag 26 september van 16:00 - 17:00 uur.
Webinar handschriftonderwijs in groep 3 en 4: dinsdag 26 september
Het schrijven van letters, woorden en cijfers ondersteunt het lezen en het rekenen. Het kost tijd, aandacht en veel oefening om de koppeling tussen klank en teken bij het lezen en rekenen goed en foutloos aan te leren en tot een vlot en leesbaar handschrift te komen. De basis hiervoor ligt in groep 3 en 4. We laten met beeldmateriaal zien hoe je als leerkracht in de klas je handschriftlessen vorm kunt geven. Dit doen we aan de hand van een voorbeeldles “Letterpret”.
Tijdens het webinar handschriftonderwijs in groep 3 en 4 geven we een toelichting op verschillende vragen. Wat is de plaats van handschrift in relatie tot spellen en stellen? Welke keuze maak je: verbonden schrift of blokschrift? Welke stappen zijn er nodig om de (hoofd)letters en cijfers goed aan te leren?
We geven tevens een introductie op de groepsinterventie Samen Aan de Slag met Schrijven (SASS) voor leerlingen met handschriftmoeilijkheden uit groep 3 en 4.
Dit webinar wordt gegeven door Ingrid van Bommel, Sabrine van Everdingen en Maud Lapien, leden van SchrijvenNL. Op dinsdag 26 september van 19:00 - 20:00 uur.
Webinar handschriftonderwijs in groep 5 en 6: donderdag 28 september
In groep 5 en 6 wordt het schrijven met de pen vloeiender en kan het tempo omhoog. Het schrijven is bij leerlingen van groep 5 echter nog niet geautomatiseerd. Zij hebben óf aandacht voor het schrijven óf aandacht voor de spelling en taal. De leesbaarheid is daardoor niet altijd goed. In groep 6 gaat de verwerkingssnelheid verder omhoog en wordt er een groter beroep gedaan op het tempo van schrijven, maar met behoud van de leesbaarheid. De doelgerichtheid van een goede schriftelijke verwerking neemt toe, maar leerlingen hebben nog ondersteuning en aanmoediging nodig. Om effectief aan leesbaarheidsdoelen te werken is het belangrijk dat zij inzicht hebben in hun eigen prestaties (‘Hoe goed kan ik het nu?’), dat zij eigen verbeterpunten kunnen kiezen, het gevoel krijgen er zelf invloed op te hebben, en hun vooruitgang zichtbaar wordt.
In het webinar handschriftonderwijs in groep 5 en 6 geven we voorbeelden van handschriften en interventies die je als leerkracht kunt inzetten. Hoe kun je signaleren wat er beter kan? Hoe geef je effectieve feedback? Hoe kun je de motivatie van leerlingen behouden of vergroten? Wanneer en hoe gaan leerlingen aanvullend typen? We doen dit aan de hand van beeldmateriaal en vertalen het naar de praktijk in de klas. Dit webinar wordt gegeven door Annelies de Hoop en Detti Steeman, leden van SchrijvenNL. Op donderdag 26 september van 16:00 - 17:00 uur.
Webinar handschriftonderwijs in groep 7, 8 en vo: donderdag 28 september
In de bovenbouw en het voortgezet onderwijs is een vlot en leesbaar handschrift van belang: schrijvend aantekeningen maken ondersteunt het verwerken van de leerstof en ook het invullen van een papieren agenda is efficiënter dan het gebruik van een digitale agenda. In de bovenbouw ontwikkelen leerlingen bovendien een persoonlijk handschrift. Leerlingen experimenteren met het ontwikkelen van een persoonlijk handschrift; vaak is dit een gemengde stijl van verbonden letters en leesletters. Als leerkracht bespreek je met de leerlingen of het handschrift leesbaar blijft en voldoende tempo heeft. Daarnaast is aandacht voor temposchrijven van belang; dat is nodig om aantekeningen te kunnen maken tijdens de les. Typevaardig en toetsenbordvaardig worden vraagt om instructie, dus om een typecursus. Leerlingen leren welke taken schrijvend of typend gedaan kunnen worden.
Het webinar handschriftonderwijs in groep 7-8-vo is gericht op het ontwikkelen van een vlot, persoonlijk en leesbaar handschrift dat leerlingen kunnen gebruiken in alle situaties waarin ze schrijven met de pen. Tevens is het van belang dat ze typvaardig en toetsenbordvaardig worden. Dit webinar wordt gegeven door Margo van Hartingsveldt, Monique van Oers en Rijn van de Rozenberg, leden van SchrijvenNL. Op donderdag 26 september van 19:00 tot 20:00 uur.
De kosten zijn € 39,95 per webinar. Na deelname aan de workshop ontvang je de terugkijklink, een PDF van de presentatie en de Q&A’s die tijdens het webinar zijn gesteld. Ook de factuur ontvang je achteraf per e-mail.
De webinarreeks is een gezamenlijk initiatief van:
Boom test onderwijs
Bekijk het boek
Handschriftonderwijs in de media
Door de vele digitale lesuren tijdens de lockdownperiodes hebben kinderen minder directe instructie gekregen en hebben ze minder kunnen werken aan het automatiseren van een vlot en vloeiend handschrift. Dit zorgt ervoor dat veel meer kinderen slecht leesbaar schrijven, niet meer op een lijn kunnen schrijven en kramp krijgen tijdens het schrijven.
Anneloes Overvelde, kinderfysiotherapeut en auteur van het boek Aan de slag met handschriftonderwijs legt in verschillende radio- en televisieprogramma's uit waarom schrijven met de hand zo belangrijk is:
- Luister het interview met Anneloes Overvelde in het NOS Radio 1 journaal terug. Ze is te horen in het journaal van maandag 17 mei om 6:00 uur en het fragment start vanaf minuut 3.00.
- Bekijk het item dat op 17 mei in het Jeugdjournaal verscheen.
- Lees het artikel dat verscheen op RTLnieuws.nl.
- Lees het artikel dat verscheen op AD.nl.